[fusion_builder_container hundred_percent=”no” hundred_percent_height=”no” hundred_percent_height_scroll=”no” hundred_percent_height_center_content=”yes” equal_height_columns=”no” menu_anchor=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” status=”published” publish_date=”” class=”” id=”” background_color=”” background_image=”” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” enable_mobile=”no” parallax_speed=”0.3″ video_mp4=”” video_webm=”” video_ogv=”” video_url=”” video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” video_preview_image=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” margin_top=”” margin_bottom=”” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=””][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”3_4″ spacing=”” center_content=”no” link=”” target=”_self” min_height=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” background_color=”” background_image=”” background_image_id=”” background_position=”left top” background_repeat=”no-repeat” hover_type=”none” border_size=”0″ border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” last=”no”][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=””]
Baksteen en metaal verdrongen tijdens de industriële revolutie aardebouw naar de vergeethoek. Nochtans bieden aarden bouwmaterialen en -elementen heel wat kwalitatieve en milieuvriendelijke voordelen. Doctoraatsstudent Jasper Van der Linden (UHasselt, faculteit Architectuur en Kunst) onderzoekt de mogelijkheden van hedendaagse aardebouw.
Aardearchitectuur. Een trendy term, maar zelfs de leek kent het onbewust. “In Vlaanderen wordt traditioneel gesproken over leembouw. Klei-, leem- of aardearchitectuur zijn termen die dooreen gebruikt worden, maar waarmee grosso modo hetzelfde bedoeld wordt”, zegt doctoraatsstudent Jasper Van der Linden (UHasselt). “Ik verkies de term ‘aardearchitectuur’ omdat dit minder associaties opwekt met de traditionele techniek en zo vlotter kan worden gepercipieerd als een hedendaagse techniek. Toch wordt aardearchitectuur nog niet ontzettend veel toegepast, hoewel enkele hedendaagse projecten zeker het goede voorbeeld tonen. Simpel uitgelegd, is aardearchitectuur bouwen met ongebakken aarde. Denk aan dragende en niet-dragende muren, of zelfs meubilair die uit aarde worden geproduceerd. Aarde die geschikt is om mee te bouwen bevat een goede verdeling van klei, silt, zand en eventueel gravel.” U leest het: we hoeven het niet ver te zoeken! Aarde als bouwmateriaal is namelijk niet alleen milieuvriendelijk, maar zeker ook toekomstgericht.
“Ten eerste is de overgang van natte naar droge aarde omkeerbaar. De aarde kan dus teruggebracht worden naar het oorspronkelijke product en zo hergebruikt of gerecycleerd worden. Dit zorgt ervoor dat bouwen met aarde toekomstgericht is, waarbij we anticiperen op het levenseinde van de toepassing waarvoor de aarde gebruikt werd.” Ten tweede is aarde een basisproduct dat veelvuldig voor handen is. “We kunnen aarde winnen uit groeves, maar ook uit uitgravingen bij werven. Zeker in stedelijke omgevingen kan grondverzet nuttig ingezet worden. Grond wordt zo een bouwproduct, in plaats van afval. Wanneer er op een doordachte manier wordt omgegaan met dergelijke materiaalstromen kan dit ook een positief effect hebben op de vermindering van transportafstanden.” Tot slot is de CO2-uitstoot bij de transformatie van ruwe aarde naar het bouwmateriaal beperkt. Dit in tegenstelling tot traditionele kleibakstenen of beton die allebei een flinke duit in het uitstootzakje doen.
Grondstoffenbibliotheek
Ook de kwalitatieve voordelen van aarde zijn niet niks, beklemtoont de onderzoeker: “Het materiaal zorgt voor hygrothermisch comfort. Makkelijk verwoord: aarde kan als vochtbuffer functioneren en voor een constantere luchtvochtigheid zorgen. De toevoeging van een volume aarde in een woning zorgt voor extra thermische massa. Zo kan een volume aarde op passieve wijze de temperatuur van je interieur constanter houden. Thermische inertie heeft een invloed op de oppervlaktetemperatuur van de muren, wat een gevoel van comfort geeft aan de bewoner. Last but not least, draagt aarde ook bij aan een gezond binnenklimaat door de afwezigheid van synthetische vluchtige organische stoffen.”
In zijn doctoraatsonderzoek buigt Van der Linden zich ook over de esthetische aspecten van aardearchitectuur. “Aarde biedt een waaier aan mogelijkheden door een breed scala aan constructietechnieken, mengelingen en afwerkingen. Tijdens mijn onderzoek verzamelde ik een bibliotheek aan Belgische grondstoffen, zoals klei, zand, gravel en vezels. Ik experimenteerde om een reeks stalen te maken uit ongebakken aarde. De verscheidenheid aan kleuren, de toevoeging van bepaalde vezels, een ruwere of gladdere finishing en ook het vormingsproces zorgen voor heel wat mogelijkheden.”
Esthetische duurzaamheid
Met zijn onderzoek wil Van der Linden pistes identificeren om aardematerialen breder in te zetten binnen de hedendaagse architectuur. Het gebruik in een binnenomgeving is in Vlaanderen wellicht de beste zet: “Door in te zetten op een grotere bewustwording van de milieu-impact van materialen en het creëren van incentives om voor de materialen met een lagere impact te kiezen, kan aarde als bouwmateriaal een boost krijgen bij het brede publiek. Ook de materiaalervaring an sich is belangrijk. Gebruikers kiezen het product niet enkel omdat het duurzaam is. De manier waarop ze het materiaal ervaren, speelt een grote rol.”
“Een uitdagende opportuniteit is het ontwerpen van aarden producten die hun lage milieu-impact representeren en tegelijk esthetisch aantrekkelijk worden gemaakt. Hoe kan aardearchitectuur op een positieve manier ervaren worden? Een vraag is dan hoe we de unieke look en feel van aarde kunnen inzetten om mensen voor dit materiaal te doen kiezen.” De liefhebbers houden van de fysieke en visuele warmte, naast de eigenheid van de korrel en de textuur die aanwezig zijn. “Andere associaties zoals de appreciatie voor het vakmanschap of de transformatie van het materiaal doorheen de tijd spelen ook een belangrijke rol in deze materiaalervaring.”
Foto’s: © Jasper Van der Linden
[/fusion_text][/fusion_builder_column][fusion_builder_column type=”1_4″ spacing=”” center_content=”no” link=”” target=”_self” min_height=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” background_color=”” background_image=”” background_image_id=”” background_position=”left top” background_repeat=”no-repeat” hover_type=”none” border_size=”0″ border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” last=”no”][fusion_separator style_type=”single solid” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” sep_color=”#fffefc” top_margin=”20″ bottom_margin=”10″ border_size=”10″ icon=”” icon_circle=”” icon_circle_color=”” width=”” alignment=”center” /][fusion_imageframe image_id=”5959|full” max_width=”” style_type=”” blur=”” stylecolor=”” hover_type=”none” bordersize=”” bordercolor=”” borderradius=”” align=”none” lightbox=”no” gallery_id=”” lightbox_image=”” lightbox_image_id=”” alt=”” link=”” linktarget=”_self” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]https://www.vibe.be/wp-content/uploads/2019/03/Jasper-Van-der-Linden_1.jpg[/fusion_imageframe][fusion_separator style_type=”single solid” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” sep_color=”#fffefc” top_margin=”10″ bottom_margin=”10″ border_size=”10″ icon=”” icon_circle=”” icon_circle_color=”” width=”” alignment=”center” /][fusion_imageframe image_id=”5961|full” max_width=”” style_type=”” blur=”” stylecolor=”” hover_type=”none” bordersize=”” bordercolor=”” borderradius=”” align=”none” lightbox=”no” gallery_id=”” lightbox_image=”” lightbox_image_id=”” alt=”” link=”” linktarget=”_self” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]https://www.vibe.be/wp-content/uploads/2019/03/Jasper-Van-der-Linden_2.jpg[/fusion_imageframe][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]
