[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ layout=”1_1″ spacing=”yes” center_content=”no” link=”” target=”_self” min_height=”none” hide_on_mobile=”no” class=”” id=”” background_color=”rgba(139,195,74,0.4)” background_image=”” background_position=”left top” undefined=”” background_repeat=”no-repeat” hover_type=”none” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” last=”no”][fusion_text]

Op dit moment bouwt men in Vlaanderen nog maar weinig met het oog op verandering. Nochtans biedt ‘veranderingsgericht bouwen’ heel wat voordelen: een gebouw dat met kleine ingrepen kan inspelen op de veranderende behoeften en verwachtingen van de gebruikers, kan onder meer leiden tot een lagere kostprijs, minder grondstoffenverbruik en minder afvalproductie. Ingenieur-architecte Mieke Vandenbroucke van VIBE vzw, rondde in 2016 een doctoraat af over dit onderwerp. In Deel 1 van dit dossier ging ze dieper in op hoe je een gebouw aanpasbaar kunt maken. In dit tweede deel licht zij de resultaten toe van de bevraging die ze uitvoerde in het kader van haar doctoraat waarin gepeild werd naar het standpunt van enkele koplopers binnen de Belgische bouwsector ten opzichte van ‘veranderingsgericht bouwen’.

[/fusion_text][/fusion_builder_column][fusion_builder_column type=”1_1″ layout=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none” last=”no” hover_type=”none” link=”” border_position=”all”][fusion_separator style_type=”none” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” sep_color=”” top_margin=”20″ bottom_margin=”” border_size=”” icon=”” icon_circle=”” icon_circle_color=”” width=”” alignment=”center” /][fusion_title margin_top=”” margin_bottom=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” size=”3″ content_align=”left” style_type=”default” sep_color=””]

DEEL 2: Het draagvlak voor veranderingsgericht bouwen groeit

[/fusion_title][fusion_text]

Om te begrijpen welke hefbomen nodig zijn om veranderingsgericht bouwen van theorie naar praktijk om te zetten, organiseerde Mieke Vandenbroucke vanuit de VUB een onderzoek. Zowel grote namen uit de architectuurwereld, producenten, studiebureaus, aannemers als infopunten, onderzoeksinstellingen en overheden werkten mee aan dit onderzoek. Aan de hand van een online enquête, enkele face-to-face interviews en een workshop, kreeg ze inzicht in de verwachtingen van deze organisaties ten aanzien van veranderingsgericht bouwen.

Opportuniteiten

Wat zijn de opportuniteiten van veranderingsgericht bouwen en wat zijn de uitdagingen waar we voorstaan? Die vraag stelde Mieke aan 66 koplopende organisaties uit de bouwwereld. Met deze bevraging hoopte ze beter te begrijpen waarom in Vlaanderen nog maar weinig gebouwd wordt met het oog op verandering en welke hefbomen nodig zijn om veranderingsgericht te gaan bouwen. Dat er voordelen verbonden zijn aan veranderingsgericht bouwen, werd door de respondenten niet miskend. Zo werden er financieel-economische opportuniteiten genoemd en kwamen ook de ecologische en sociale voordelen aan bod. Om te beginnen vindt men het positief dat door het gebruik van tweedehands materialen de bouwkosten kunnen worden verlaagd en ziet men heil in het feit dat veranderingsgerichte panden bij herverkoop een hogere vastgoedwaarde zullen hebben. Ook de lagere onderhoudskosten en de lagere kosten bij toekomstige renovatiewerken zouden volgens de respondenten financiële opportuniteiten kunnen bieden. Ook erkent men dat het principe perfect past in de huidige ecologische tijdsgeest en vindt men de lage milieu-impact, de langere levensduur van de gebouwen en het feit dat dit bijdraagt tot een optimaal gebruik van onze beschikbare ruimte zeer belangrijke voordelen. Tegelijk ziet men sociale kansen ontstaan, zoals de mogelijkheid om te anticiperen op demografische tendensen of op evoluerende eisen op het vlak van gebruikerscomfort. Denk bijvoorbeeld aan de stijgende nood aan appartementen voor alleenstaanden en de alsmaar hoger wordende thermische performantie van gebouwen. Tijdens de rondvraag gaven meerdere respondenten aan dat er bij hun klanten interesse is in demonteerbare producten, toekomstbestendige gebouwen of circulaire diensten. Sommigen staan al te trappelen om met hun innovaties de markt te bestormen en architecten denken alvast na over aanpasbare planindelingen waardoor de functie van een ruimte kan worden veranderd.

Koudwatervrees

Mieke merkte bij de respondenten dus een positieve houding op ten aanzien van veranderingsgericht bouwen. Ideeën zijn er bij de vleet. Waar wachten bouwondernemingen dan nog op alvorens ze het een plaats geven in hun bedrijfsstrategie? Wel, uit het onderzoek kwamen enkele belangrijke uitdagingen naar voor. Zo is er koudwatervrees om tweedehands bouwproducten te gebruiken. Hoewel deze goedkoper zijn en van goede kwaliteit, vindt men het moeilijk om in te schatten wat de kost zal zijn voor de demontage, het transport en de stockage. Dat zou de kostprijs natuurlijk kunnen opdrijven. Een tweede reden waarom men twijfelt, is de schrik dat dit de creatieve mogelijkheden zou kunnen beperken en het ons zou kunnen sturen richting een uniforme gebouwde leefomgeving. Ook is men niet zeker of er bij het brede publiek al voldoende draagvlak is en vreest men dat ‘jan met de pet’ maar weinig besef heeft over de grondstoffenproblematiek waardoor het moeilijk wordt om hem te overtuigen. Langs de andere kant beseft men dat de meeste bedrijven ook intern er nog niet klaar voor zijn om demonteerbare producten, aanpasbare gebouwen en circulaire diensten op de markt te brengen. Zo zal er onder meer extra kennis moeten worden verworven en moeten er nieuwe samenwerkingen worden op touw gezet tussen de verschillende stakeholders: zowel architecten, slopers, producenten, allen moeten ze op dezelfde lijn zitten.

Oplossingen

Nu, problemen aankaarten is één ding, oplossingen vinden een ander. Koplopers zouden uiteraard geen koplopers zijn mochten ze al geen oplossingen in gedachten hebben. Zo uitte men interesse in een bijkomende technische opleiding, zowel voor toekomstige bouwprofessionals als bestaande. Er werd zelfs het idee geopperd om het vak veranderingsgericht bouwen te laten deel uitmaken van het basiscurriculum van de architectenopleiding. Ook vindt men dat er nog heel wat kan worden verbeterd op het vlak van het delen en verspreiden van kennis. Momenteel zit informatie over veranderingsgericht bouwen verspreid over vele documenten en verschillende media. Men denkt bijvoorbeeld aan een platform waar alle informatie en enkele best practices verzameld zitten en, wat zeker wordt toegejuicht, is een gebruiksvriendelijke ontwerptool voor architecten. Tot slot ziet men ook voor de overheid een belangrijke rol weggelegd. Via sensibiliseringscampagnes, subsidies voor veranderingsgericht ontwerpen, milieubelastingen op materialen of lagere belastingen voor veranderingsgerichte gebouwen kan zij zeker haar steentje bijdragen.

Hoewel het misschien te vroeg is om conclusies te trekken, lijkt het er toch op dat er een goede voedingsbodem is voor veranderingsgericht bouwen. We merken bij bouwprofessionals althans een grote bereidheid om mee te gaan nadenken over mogelijke hefbomen voor veranderingsgericht bouwen. We zullen de resultaten van dit onderzoek zeker gebruiken om vervolgacties te bedenken. Er is dus werk aan de winkel voor VIBE vzw en al wie erin gelooft. Laten we er samen in vliegen!

[/fusion_text][fusion_title margin_top=”” margin_bottom=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” size=”3″ content_align=”left” style_type=”default” sep_color=””]

Meer lezen

[/fusion_title][fusion_text]

• Het volledige hoofdstuk uit de doctoraatstudie van Mieke Vandenbroucke: Design for change: from theory to practice
• Deel 1 van dit dossier: Ontwerprichtlijnen demonteerbare gebouwelementen
• Artikel in Ik Ga Bouwen en Renoveren: Veranderingsgericht bouwen: slim en betaalbaar

[/fusion_text][fusion_separator style_type=”none” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” sep_color=”” top_margin=”20″ bottom_margin=”” border_size=”” icon=”” icon_circle=”” icon_circle_color=”” width=”” alignment=”center” /][fusion_title size=”3″ content_align=”left” style_type=”default” sep_color=”” margin_top=”” margin_bottom=”” class=”” id=””]Heb je vragen over veranderingsgericht bouwen?[/fusion_title][/fusion_builder_column][fusion_builder_column type=”1_2″ layout=”1_2″ last=”no” spacing=”yes” center_content=”no” hide_on_mobile=”no” background_color=”” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” background_position=”left top” hover_type=”none” link=”” border_position=”all” border_size=”0px” border_color=”” border_style=”” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”” animation_direction=”” animation_speed=”0.1″ animation_offset=”” class=”” id=”” min_height=””][fusion_text]Wil je zelf veranderingsgericht bouwen of wil je als bouwprofessional deze manier van bouwen mee promoten? VIBE kan je hierin ondersteunen![/fusion_text][fusion_button link=”https://www.vibe.be/contact/” color=”default” size=”” stretch=”” type=”” shape=”” target=”_self” title=”” button_gradient_top_color=”” button_gradient_bottom_color=”” button_gradient_top_color_hover=”” button_gradient_bottom_color_hover=”” accent_color=”” accent_hover_color=”” bevel_color=”” border_width=”” icon=”” icon_position=”left” icon_divider=”no” modal=”” animation_type=”0″ animation_direction=”left” animation_speed=”1″ animation_offset=”” alignment=”” class=”” id=””]Vraag advies[/fusion_button][/fusion_builder_column][fusion_builder_column type=”1_2″ layout=”1_2″ last=”yes” spacing=”yes” center_content=”no” hide_on_mobile=”no” background_color=”” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” background_position=”left top” hover_type=”none” link=”” border_position=”all” border_size=”0px” border_color=”” border_style=”” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”” animation_direction=”” animation_speed=”0.1″ animation_offset=”” class=”” id=”” min_height=””][fusion_imageframe lightbox=”no” gallery_id=”” lightbox_image=”” style_type=”none” hover_type=”none” bordercolor=”” bordersize=”0px” borderradius=”0″ stylecolor=”” align=”none” link=”” linktarget=”_self” animation_type=”0″ animation_direction=”down” animation_speed=”0.1″ animation_offset=”” hide_on_mobile=”no” class=”” id=””] [/fusion_imageframe][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]