[fusion_builder_container type=”flex” hundred_percent=”no” equal_height_columns=”no” menu_anchor=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” background_color=”” background_image=”” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” parallax_speed=”0.3″ video_mp4=”” video_webm=”” video_ogv=”” video_url=”” video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” overlay_color=”” video_preview_image=”” border_color=”” border_style=”solid” padding_top=”” padding_bottom=”” padding_left=”” padding_right=””][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”3_4″ layout=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” center_content=”no” last=”false” min_height=”” hover_type=”none” link=”” border_sizes_top=”” border_sizes_bottom=”” border_sizes_left=”” border_sizes_right=”” first=”true” spacing_right=”3%”][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” font_size=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]
Op Dag van de Aarde verwelkomden we Luc Eeckhout in ons digitale midden. Zijn blitzlezing over toekomstbestendige stedenbouw en ruimtelijke planning gaf ons een dertigtal handvaten om het verschil te maken. Een verslag lees je hier, de video vind je onderaan het artikel.
Dé vraag die we in de digitale coulissen aan Luc Eeckhout stelden: hoe zien die stad en dat dorp van de toekomst er eigenlijk uit? Wat is de impact van de klimaatverandering op onze bouw- en woonpraktijken? Luc Eeckhout: “De klimaatverandering dwingt ons om buiten onze comfortzone te treden. In Gent volgen we sinds januari de verandering op de voet. Het kunstencentrum Voo?uit installeerde een ppm-klok die de concentratie CO2 in de atmosfeer meet. Momenteel staat de teller op een weinig benijdenswaardige 418 ppm. Deze klok weerspiegelt onze toekomst, ppm is de nieuwe tijdseenheid die we in de gaten moeten houden.” Nu kan je denken: tja, hoge CO2-concentraties kenmerken het antropoceen al sinds de industriële revolutie. Niet veel nieuws onder de zon.
Extreme is het nieuwe normaal
Luc Eeckhout: “Het probleem is dat de hoge CO2-concentratie zorgt voor situaties die we niet kunnen omkeren. De verandering zet zich onvermijdelijk door. We kunnen niet langer kiezen.” En toch gaat ons gewone labeurleven verder. In de nasleep van de pandemie komt de mallemolen terug op gang en de ver-van-mijn-bedshow domineert opnieuw de collectieve primetime. “Het klimaat is een zaak die iedereen aanbelangt. Het extreme wordt onvermijdelijk het nieuwe normaal. We moeten de nieuwe extremen omarmen en een plaats geven.”
Onweerlegbare data
Geloof ons: die extremen knokken in op Jacques Brels plat pays. Luc Eeckhout: “Klimaatportaal Vlaanderen bundelt de cijfers voor de toekomst. Het zijn onrustwekkende getallen die we niet kunnen negeren. De klimaatverandering betekent voor Vlaanderen drogere zomers, nattere winters, meer hittegolven en een stijgende zeespiegel. Vandaag voelen we voorbodes van de extremen. In 2020 zorgde de hittepiek tijdens augustus voor een oversterfte in onze steden. De hitte schaadt onze gezondheid.” Lees: de klimaatverandering schaadt onze collectieve gezondheid.
Een exponentiële wereld
De klimaatverandering is het bewijs van een wereld die bol staat van de exponentiële curves. Oké, op het vlak van gezondheidszorg, welvaart en basiseducatie scoren we anno 2021 ontzettend goed. Tegelijkertijd is onze planeet er nog nooit zo slecht aan toe geweest. Luc Eeckhout: “De cijfers kleuren donkerrood. Onze CO2-uitstoot schiet de hoogte in, de oceanen zijn verzuurd en de biodiversiteit neemt wereldwijd af. We botsen op de planetaire grenzen die Kate Raworth in haar donutmodel definieert. Toch geloof ik dat we 50 procent van de klimaateffecten op lokaal niveau kunnen aanpakken. Onder het motto ‘grijp je kans’ geef ik graag concrete, praktische tips om de ommezwaai te maken. Je gemeente toekomstbestendig inrichten kan vandaag al.”
[/fusion_text][fusion_imageframe image_id=”74736|fusion-600″ max_width=”” sticky_max_width=”” style_type=”” blur=”” stylecolor=”” hover_type=”none” bordersize=”” bordercolor=”” borderradius=”” align_medium=”none” align_small=”none” align=”center” lightbox=”no” gallery_id=”” lightbox_image=”” lightbox_image_id=”” alt=”Great Acceleration Graphs” link=”http://www.igbp.net/globalchange/greatacceleration.4.1b8ae20512db692f2a680001630.html” linktarget=”_blank” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” class=”” id=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” filter_hue=”0″ filter_saturation=”100″ filter_brightness=”100″ filter_contrast=”100″ filter_invert=”0″ filter_sepia=”0″ filter_opacity=”100″ filter_blur=”0″ filter_hue_hover=”0″ filter_saturation_hover=”100″ filter_brightness_hover=”100″ filter_contrast_hover=”100″ filter_invert_hover=”0″ filter_sepia_hover=”0″ filter_opacity_hover=”100″ filter_blur_hover=”0″]https://www.vibe.be/wp-content/uploads/2021/05/Afbeelding-1-600×416.jpg[/fusion_imageframe][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” font_size=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]
Het International Geosphere-Biosphere Programma bracht The Great Acceleration in beeld.
[/fusion_text][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” font_size=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]
Stop the war against nature
Waar komt toch die hardnekkige overtuiging vandaan dat we als menselijke soort de planeet en de natuur kunnen domineren? Die oorlog met de natuur moeten we dringend staken. Het is tijd voor een wapenstilstand. Luc Eeckhout: “Breng groen en water terug in je gemeente. Plant toekomstbomen aan die de nieuwe klimaatcondities overleven. Laat je stad of gemeente terug als een spons werken. De terugschroeving van het aandeel zwarte (en per definitie warmte-absorberende) verhardingen helpt.” De gemeente van 2050 is niet langer een anoniem, vergrijsd medina voor de auto. “Het is een gezonde plek met groenblauwe aders die verkoeling brengen. De gemeente van de toekomst combineert natuur, water en trage mobiliteit. De gebouwen zijn natuurinclusief en creëren op microniveau een enorme biodiversiteitsboost.”
Creëer nabijheid
Katsjing! Daar valt het buzzwoord: de vijftien minutenstad. De Parijse burgemeester Anne Hidalgo lanceerde de term tijdens haar verkiezingscampagne. Ze wil de Lichtstad transformeren tot een biodiverse oase waar alle voorzieningen op een kwartier wandelen of fietsen van chez moi liggen. Luc Eeckhout: “Binnen de Vlaamse context durf ik te kiezen voor een tien minutengemeente. Creëer nabijheid en basisbereikbaarheid van winkels, scholen, crèches, restaurants, kantoren… Het PAKT in het Antwerpse Groen Kwartier verzorgt de verbindingen. Als inwoner kan je alle voorzieningen te voet of met je fiets bereiken.” In de verbonden gemeente laten we en masse die ruimteslurpende auto’s links liggen.
[/fusion_text][fusion_imageframe image_id=”74743|fusion-600″ max_width=”” sticky_max_width=”” style_type=”” blur=”” stylecolor=”” hover_type=”none” bordersize=”” bordercolor=”” borderradius=”” align_medium=”none” align_small=”none” align=”center” lightbox=”no” gallery_id=”” lightbox_image=”” lightbox_image_id=”” alt=”Groenblauw netwerk” link=”https://www.urbangreenbluegrids.com/” linktarget=”_blank” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” class=”” id=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” filter_hue=”0″ filter_saturation=”100″ filter_brightness=”100″ filter_contrast=”100″ filter_invert=”0″ filter_sepia=”0″ filter_opacity=”100″ filter_blur=”0″ filter_hue_hover=”0″ filter_saturation_hover=”100″ filter_brightness_hover=”100″ filter_contrast_hover=”100″ filter_invert_hover=”0″ filter_sepia_hover=”0″ filter_opacity_hover=”100″ filter_blur_hover=”0″]https://www.vibe.be/wp-content/uploads/2021/05/Beeld-3-600×416.jpg[/fusion_imageframe][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” font_size=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]
Groenblauwe aders brengen lokale verkoeling, zoals hier in Gent.
[/fusion_text][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” font_size=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]
Afval bestaat niet
Denk in circulaire kringlopen, niet in lineaire stortplaatsen. Eeckhout: “In de circulaire economie is er geen afval. We hergebruiken volop materialen en gebouwen. De gemeente is een gesloten kringloop en dumpt geen afval op de vuilnisbelt. Op de website Opalis vind je bijvoorbeeld een indrukwekkende catalogus aan tweedehands bouwmaterialen. Je kan ook producten zoals liften en verlichting beschouwen als diensten. Products-as-a-service om privaat bezit te remediëren. Een bekend voorbeeld is de leaseverlichting van Philips.”
Mix meer functies
Een gebouw is volgens Eeckhout geen versteend eisenprogramma. “Voorzie verandering in het ontwerp van je gebouwen en wijken. Probeer ook ter plekke functies te mixen. Onze gebouwen en wijken zijn geen monofunctionele monolieten. Het Groen Kwartier in Antwerpen dient als schoolvoorbeeld. Het militair hospitaal en een oude fabriek vormen er de basis van een groene, multifunctionele wijk.”
[/fusion_text][fusion_imageframe image_id=”74746|fusion-600″ max_width=”” sticky_max_width=”” style_type=”” blur=”” stylecolor=”” hover_type=”none” bordersize=”” bordercolor=”” borderradius=”” align_medium=”none” align_small=”none” align=”center” lightbox=”no” gallery_id=”” lightbox_image=”” lightbox_image_id=”” alt=”De eetbare stad” link=”” linktarget=”_blank” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” class=”” id=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” filter_hue=”0″ filter_saturation=”100″ filter_brightness=”100″ filter_contrast=”100″ filter_invert=”0″ filter_sepia=”0″ filter_opacity=”100″ filter_blur=”0″ filter_hue_hover=”0″ filter_saturation_hover=”100″ filter_brightness_hover=”100″ filter_contrast_hover=”100″ filter_invert_hover=”0″ filter_sepia_hover=”0″ filter_opacity_hover=”100″ filter_blur_hover=”0″]https://www.vibe.be/wp-content/uploads/2021/05/Afbeelding-2-1-600×416.jpg[/fusion_imageframe][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” font_size=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]
Experimenteer, leer en innoveer samen met je inwoners.
[/fusion_text][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” font_size=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]
Bouwen doe je samen
De gemeente (of cogemeente) van 2050 bouw je samen met de inwoners. “Samenwerken is veel gezonder. Probeer alle mensen te activeren en stimuleer de commons. Delen is het nieuwe hebben. Maak ook kavels vrij voor bouwgroepen en cohousingprojecten. Experimenteer, leer en innoveer samen. En bovenal: draag zorg voor je gemeente en geef ze door aan de komende generaties. Zo wordt de gezonde en regeneratieve gemeente een baken voor de toekomst.”
Concrete actiepunten
Wacht dus niet en ga meteen aan de slag. Lokaal kan je ontzettend veel doen. Plant die boom en laat het gras maar groeien. Er zijn voldoende actiepunten die laagdrempelig én goedkoop zijn. Laat ons gerust weten welk actiepunt voor jou werkt.
- Stop de oorlog tegen de natuur
- Stop alle zwarte oppervlakten
- Onthard en vergroen straten en pleinen
- Herbekijk uitvoeringsplannen
- Minimaliseer verhardingen, gebruik open voegen
- Laat de gemeente werken als een spons
- Plant massaal toekomstbomen
- Maak ruime, biodiverse boomspiegels
- Verlaag en vergroot de boomspiegels
- Voorzie in extensief maaibeheer
- Plant een bos voor je gemeente
- Bouw groenblauwe infrastructuren
- Straten worden groenblauwe slagaders
- Gebruik de ecosysteemdiensten
- Maak koele publieke plekken
- Stimuleer natuurinclusieve gebouwen
- Inspireer bouwheren en architecten
- Voorzie lokaal voedsel
- Bouw publieke waterreservoirs
- Creëer uw tien minutengemeente
- Verbind plekken, creëer nabijheid
- Denk in kringlopen
- Hergebruik gebouwen en materialen
- Maak gebruik van diensten
- Voorzie verandering
- Mix meer functies
- Samenwerken is gezonder
- Werk samen met de inwoners
- Stimuleer bouwgroepen
- Experimenteer, leer en innoveer samen
- Draag zorg en word rentmeester
[/fusion_text][fusion_youtube id=”https://youtu.be/2KajMK3REqg” alignment=”center” width=”1000″ height=”” autoplay=”false” api_params=”” title_attribute=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” css_id=”” /][/fusion_builder_column][fusion_builder_column type=”1_4″ layout=”1_4″ spacing=”” center_content=”yes” link=”” target=”_self” min_height=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” hover_type=”none” border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” box_shadow=”no” box_shadow_blur=”0″ box_shadow_spread=”0″ box_shadow_color=”” box_shadow_style=”” background_type=”single” gradient_start_position=”0″ gradient_end_position=”100″ gradient_type=”linear” radial_direction=”center center” linear_angle=”180″ background_color=”#f5f5f5″ background_image=”” background_image_id=”” background_position=”left top” background_repeat=”no-repeat” background_blend_mode=”none” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” filter_type=”regular” filter_hue=”0″ filter_saturation=”100″ filter_brightness=”100″ filter_contrast=”100″ filter_invert=”0″ filter_sepia=”0″ filter_opacity=”100″ filter_blur=”0″ filter_hue_hover=”0″ filter_saturation_hover=”100″ filter_brightness_hover=”100″ filter_contrast_hover=”100″ filter_invert_hover=”0″ filter_sepia_hover=”0″ filter_opacity_hover=”100″ filter_blur_hover=”0″ first=”false” last=”true” padding_top=”15″ padding_right=”15″ padding_bottom=”15″ padding_left=”15″ margin_top=”10″ align_content=”center” border_sizes_top=”2″ border_sizes_bottom=”2″ border_sizes_left=”2″ border_sizes_right=”2″ spacing_left=”1%”][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” font_size=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]
Over de expert
Luc Eeckhout is architect-stedenbouwkundige bij evr-architecten en gastprofessor aan de KU Leuven. Zijn onderzoek focust op de gezonde en regeneratieve gemeente.
[/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]