Het klinkt vanzelfsprekend: bouwen met het hergebruik van bouwelementen in het achterhoofd. Hergebruik vermindert de berg bouwafval en vormt een opstap richting circulair bouwen. Toch wordt slechts een klein deel van bouwelementen effectief hergebruikt. Hoog tijd om daar met de tool C-iD verandering in te brengen!
Het hergebruik van bouwmaterialen en -elementen is een centraal onderdeel van de circulaire bouweconomie. Hergebruik zorgt dat waardevolle grondstoffen zoveel mogelijk in de kringloop blijven. Zo is er geen sprake van afval. Samen met Mosard, Pixii en sociale huisvestingsmaatschappijen Wil en LeefGoed ontwikkelden we C-iD om hergebruik te stimuleren. “We creëerden met C-iD een online tool om elementenpaspoorten te ontwikkelen”, vertelt onze facilitator regeneratieve ontwikkeling Yara Helsen. “Elementen zijn grotere onderdelen dan grondstoffen of materialen. Ze laten hergebruik dus eenvoudig toe.” Zo is het bijvoorbeeld gemakkelijker om een volledig raam te hergebruiken dan de afzonderlijke grondstoffen.
“De uitwerking van een elementenpaspoort klinkt mooi. Om ons doel te bereiken, moet zo’n paspoort natuurlijk ook toepasbaar en zinvol zijn”, vult Yara aan. Daarom ging het projectteam op zoek naar de noden van de opdrachtgever en bekeek hoe zo’n elementenpaspoort in de praktijk zou werken. Hiervoor werkte het team samen met verschillende sociale huisvestingsmaatschappijen. “We ontdekten dat twee criteria belangrijk zijn voor de succesvolle toepassing van een elementenpaspoort: het gebruiksgemak en de tijdsbesteding. Hoe eenvoudiger en minder tijdrovend, hoe beter dus.”

Digitaal as-built dossier
De samenwerking met de sociale huisvestingsmaatschappijen leende zich ertoe om via verschillende testcases de tool te optimaliseren. Door op de noden van de gebruiker in te spelen, is C-iD inzetbaar voor allerlei scenario’s. “Het kan bijvoorbeeld een digitale versie van een as-built dossier worden”, verduidelijkt Yara. “Een versie die aanpasbaar is doorheen het project en raadpleegbaar is, zonder dat je kaften in het archief moet zoeken. Maar het is ook mogelijk om C-iD te gebruiken als hergebruikinventaris. Je maakt bijvoorbeeld een paspoort op van de elementen die je in je bouwproject wil hergebruiken en geeft ze makkelijk door aan de architect.”
Per element kan je ook een rapport opmaken als het onderhoud nodig heeft. Zo zie je makkelijk door wie het element onderhouden is. Yara: “Om het hergebruik van de elementen te faciliteren is er ook een functie toegevoegd waarbij je herbruikbare bouwelementen te koop kan aanbieden. Afnemers kunnen op hun beurt bij C-iD terecht om herbruikbare zaken over te nemen.” Zo vult C-iD naadloos een hiaat op. “De tool helpt om hergebruik te faciliteren en biedt een antwoord op de vragen hoe je herbruikbare materialen vindt en wanneer ze vrijkomen.”
“Tijd én geld waard”
In een eerder webinar over C-iD gaf Floris Van Der Flaas van sociale huisvestingsmaatschappij LeefGoed een korte testimonial over zijn ervaring met C-iD. Voor een woonmaatschappij met een groot gebouwenpatrimonium is de tool geknipt om het overzicht te bewaren. “Anno 2024 is kennis over de hergebruikte bouwmaterialen in een bouwproject tijd én geld waard”, getuigde Floris. “Dat het ook duurzaam is, is een extra troef. Met een patrimonium van meer dan 6000 woningen is het moeilijk om een overzicht te houden van de materialen die we bij LeefGoed in huis hebben. Een tool als C-iD helpt om het overzicht te bewaren. De applicatie is eenvoudig in gebruik en ideaal om een hergebruikinventaris aan te leggen. Je neemt foto’s van de materialen die je wil hergebruiken en koppelt die aan het projectdossier.”