Behangpapier maken met houten blokdrukstempels. Ja, het gebeurt en dat in onze eigenste Zwalmstreek. Met Atelier V.V. zijn Dimitri Vermeylen en Vicky Vermeire één van de vijf ateliers ter wereld die behangpapier volgens dit ambachtelijke procedé maken.
“De vonk sloeg over toen we vijf jaar geleden op een roadtrip richting Italië het Musée du Papier Peint in Rixheim bezochten”, vertelt Dimitri Vermeylen van Atelier V.V. uit Sint-Maria-Latem. “Daar ontdekten we de ambachtelijke kunst van handgemaakt behangpapier. Ik engageerde me tien jaar als vrijwilliger in de drukkerijcollectie van het Gentse Industriemuseum dus ik heb zeker voeling met het ambacht van papier- en drukkunst. Toen we het museum verlieten, zei ik tegen Vicky dat ik ooit iets met handgemaakt behangpapier zou doen. En zo geschiedde.”
Behangpapier, neem het weg en interieurs verliezen in een oogopslag hun uitstraling en karakter. Handgemaakt behangpapier raakt stilaan een vergeten ambacht. Want na de Tweede Wereldoorlog nam de industriële massaproductie van synthetische behangpapieren toe. Met Atelier V.V. keren Dimitri en zijn partner Vicky Vermeire terug naar de artisanale productie van behangpapier met blokdrukstempels. “Daarmee zijn we één van de vijf ateliers ter wereld die behangpapier volgens dit procedé en met de oorspronkelijke natuurlijke verven maken”, verduidelijkt Vicky. “In de Benelux is Atelier V.V. zelfs een unicum.”
Ambachtelijke recepten
Om het papier te bedrukken, gebruiken Dimitri en Vicky natuurlijke pigmenten voor de kleursamenstelling. “We duiken geregeld oude referentiewerken in om de ambachtelijke recepten van verven te achterhalen. Het is altijd ons doel om het oorspronkelijke recept bij te verbeteren. Niet alle natuurlijke pigmenten die vroeger gebruikt werden, zijn goed voor de gezondheid.” Zo veroorzaakt het gebruik van arseen- en cadmiumpigmenten verschillende gezondheidsproblemen.
Die natuurlijke pigmenten vermengen Dimitri en Vicky met huidenlijm waarna de bedrukking begint. Atelier V.V. drukt momenteel op drie ecologische papiersoorten van Belgische en Duitse makelij. “Binnenkort voegen we daar een vierde papier aan toe”, vult Dimitri aan. “We zullen samenwerken met de Duitse fabrikant Erfurt & Sohn KG om een reststroom, een 100% recyclé, circulair te gebruiken.” Het papier bedrukken Dimitri en Vicky met houten blokdrukstempels uit Zwitsers perenhout. De vormen worden telkens gedetailleerd uit de perelaar gefreesd en gesneden.
De natuur als inspiratiebron
Handgemaakt behangpapier heeft een sterke natuurlijke uitstraling. De schoonheid zitten ‘m in de kleine onvolmaaktheden. De natuur vormt een belangrijke inspiratiebron voor de patronen die Dimitri en Vicky gebruiken. “Bloemen- en plantenpatronen keren geregeld terug op het behangpapier dat we maken.” Zo brengt het behangpapier van Atelier V.V. een stuk natuurlijke schoonheid in huis. “Hiervoor baseren we ons bijvoorbeeld op bloemenmotieven die voorkomen op achttiende-eeuws behangpapier uit Frankrijk.”
Voor de erfgoedsector zien Dimitri en Vicky een meerwaarde in hun behangpapier. Het versterkt namelijk de authenticiteit van een historisch gebouw. “In de interieurs van kastelen kan het oorspronkelijke behangpapier met stratigrafisch onderzoek achterhaald worden. In een aantal gevallen heeft de eigenaar gelukkig de originele rollen op overschot, in vele gevallen ook niet. Dan kunnen wij met Atelier V.V. dat behangpapier op maat reproduceren. Om de druk op de afvalberg te verkleinen, leveren we trouwens papierrollen die passen voor de hoogte van de muren.”
“Gezondheid is belangrijk”
Dimitri en Vicky drukken ook hun stempel op het ecologische interieurwezen. Iedereen wil een gezellig interieur en daar hoort natuurlijk behangpapier bij. Tel daar de aanzienlijke tijd bij die we binnenshuis spenderen en je begrijpt waarom het belangrijk is om je ruimtes gezond aan te kleden. “Gezondheid speelt voor ons een belangrijke rol. We kiezen bijvoorbeeld voor lokale en ecologische pigmenten die gezond zijn. Daarnaast bevorderen onze natuurlijke motieven de mentale gezondheid”, vult Dimitri aan.
Uit Scandinavische landen is er grote interesse voor het behangpapier van Atelier V.V.. “Als je interieurboeken erop naslaat, dan merk je dat er opvallende gelijkenissen zijn met het papier dat wij aanbieden. Vanaf volgend jaar willen we onze activiteiten opschalen en verder uitbouwen. Ons doel is om door te groeien tot een niveau dat voor ons allebei haalbaar is. En dan kijken we al eens over de landsgrenzen om ons behangpapier aan te bieden”, besluit het koppel.
